door Jasper Vekeman
Vier Gentse studenten gaan deze zomer een zonne-installatie plaatsen bij het project van de Belgische vzw Chabwino in Malawi. Dit met dank aan de steun van Solora. “Zonne-energie is een fantastische technologie. Het is mooi dat we mensen in Malawi daar ook kunnen van laten profiteren”, klinkt het bij de beheerder van zonneparken.
“Het is het manna van de 21ste eeuw. Het is elektriciteit die zomaar uit de lucht komt gevallen”, vertelt Tim Weyens enthousiast over zonne-energie. Met Solora is de zaakvoerder gespecialiseerd in het onderhoud en de optimalisatie van grote zonneparken. En met dank aan Solora zullen ook de boeren en schoolkinderen uit negen dorpen in Malawi van dat manna kunnen profiteren.
Al komt dat manna natuurlijk niet letterlijk uit de lucht vallen. Vier geëngageerde studenten van de UGent trekken deze zomer voor tien weken naar Malawi. Hanne (industrieel ingenieur, 22 jaar), Manon (Handelsingenieur, 23 jaar) David (Bio-ingenieur, 21 jaar) en Bram (industrieel ingenieur, 24 jaar) doen dit als vrijwilligers voor Humasol, een Belgische ngo die inzet op toegang tot duurzame technologie.
In Malawi gaan ze aan de slag bij Chabwino, een Belgisch 4de pijlerproject dat zich al meer dan tien jaar inzet voor duurzame ontwikkeling in de regio rond de stad Zomba. Chabwbino organiseert in negen dorpen een voedselbank, waarbij 60 boeren zijn aangesloten. Door dit opzet krijgen 180 armen in het regenseizoen - lokaal bekend als het hongerseizoen - extra voedsel wanneer de nood het hoogst is. De boeren die een deel van hun oogst afstaan krijgen in ruil meststoffen en plantgoed. De voedselbank versterkt zo de lokale solidariteit en maakt de gemeenschap zelfredzamer.
Voorts heeft Chabwino ook een school opgericht die dit jaar onderwijs en een warme maaltijd geeft aan 164 jonge kinderen. En de Belgische vzw organiseert onder meer ook projecten rond opleiding voor volwassenen, ondernemerschap, verduurzaming van de landbouw en de aanplanting van bomen.
Het grote pijnpunt in de regio, die sowieso al zwaar te lijden heeft onder de klimaatsverandering en tot overmaat van ramp recent getroffen werd door een cycloon, is dat er nauwelijks elektriciteit is. “Ons hoofproject is daarom de bouw van een zonne-installatie en grote elektrische kookstoven waarop de maaltijden voor de schoolkinderen kunnen bereid worden”, vertelt Manon.
Kennisoverdracht
Het hele project heeft een enorme - jawel – stroomstoot gekregen door de hulp van Solora. In voorjaar mochten de studenten voor het eerst hun ideeën voorstellen. Ze kregen meteen een pak tips. Een uitgebreide rondleiding in de gebouwen leerde bovendien dat alle benodigde materialen voor het project in veelvoud voor handen waren. Niets stond dus een mooi partnerschap tussen Solora en Chabwino in de weg. “We zijn ontzettend vriendelijk ontvangen. En Tim stond ook heel open om informatie te delen met ons”, blikt Hanne ondertussen terug.
De demonstratie over hoe Solora vanop afstand en in real time zonneparken monitort, deed de studenten meteen dromen. Het hypermodern systeem blijkt enkel geschikt voor de grote en hoogtechnologische installaties waar Solora zich op toelegt. Maar de studenten hebben een eigen alternatief klaar om ‘hun’ installatie net zo vanop afstand te volgen.
Voor Bram was de rondleiding een leerrijke ervaring. “De bereidheid om expertise te delen en ons te begeleiden was echt ontzettend groot”, klinkt het. Op hun beurt zullen de studenten de kennis overdragen aan de lokale bevolking en de medewerkers van Chabwino in Malawi. Bram: “Dat is een heel belangrijk deel van onze opdracht. We willen de installatie samen plaatsen en alles over het onderhoud tonen. En we gaan ze veel leren over de voordelen die zonne-energie biedt, bijvoorbeeld dat elektrische koken in plaats van op houtvuren veel beter is voor de gezondheid en zeldzame grondstoffen uitspaart.”
Ook bij Solora hechten ze veel belang aan die kennisoverdracht. “Voor we een project steunen, moeten we er in geloven”, legt Tim uit. “Het zou zonde zijn mocht een installatie vrijwel meteen teloorgaan omdat ze als wasrek wordt gebruikt. In dit project gaan de studenten tien weken ter plaatse. Ze gaan er dus hun tijd voor nemen. En dat is ook heel belangrijk.”
Solora
Amper drie maanden later poseren de studenten trots in de kantoren van Solora met een zonnepaneel in de hand. De foto vereeuwigt het moment waarop Solora een zonne-installatie schenkt, waarop die aan haar lange reis kan beginnen. Een grote houten kist gaat eerst met een vrachtwagen richting haven, daar wacht een scheepslading met bestemming Malawi. In de kist zitten 20 zonnepanelen en alle mogelijk bedrading, alles voor een project dat straks een verschil kan maken in het leven van honderden mensen.
Het hele opzet is mooi voorbeeld van hoe je ontzettend veel kunt bereiken met wat creativiteit en inventiviteit, aangevuld met veel enthousiasme en goede wil. En laat nu net dat de mix zijn die je terugziet bij de vier studenten. De kist voor het transport hebben ze zelf gemaakt van paletten en afgedankt hout. Hun ingenieursstudies zijn nog zelden zo goed van pas gekomen.
“Het heeft ons veel bloed, zweet en net geen tranen gekost”, lacht Hanna bij de herinnering aan het dagje knutselen in de magazijnen van Solora. “We zijn van niets begonnen en mochten al hun materiaal gratis gebruiken. De mensen van Solora zijn ons zelfs komen helpen. Dat toont hoe fijn de samenwerking is verlopen.”
Ook de zonnepanelen zelf krijgen een tweede leven. De technologie gaat er razendsnel op vooruit, wat maakt dat sommige panelen worden vervangen ook al zijn ze niet versleten. Dat maakt dat Solora steeds meer panelen kan recupereren. “In principe zijn die goed voor 20 à 30 jaar. Die kunnen dus nog heel lang produceren”, weet Tim. Hij voorspelt dat er op termijn een levendige tweedehandsmarkt zal ontstaan. En dat dergelijke panelen nog een groot verschil kunnen maken in een land als Malawi. “Aan de basistechnologie verandert weinig. Die is op zich heel eenvoudig en ideaal voor Afrika”, klinkt het.
Avontuur
Terwijl de installatie al het ruime sop heeft gekozen, begint het avontuur voor de vier dappere studenten pas echt in juli. “Ik ben nog nooit in Afrika geweest. Het wordt vast een mooie manier om het land en de mensen te leren kennen”, blikt Manon vooruit. “Ik kijk er vooral naar uit iets in de praktijk te kunnen doen. Op het unief krijgen we toch vooral theorie, nu gaan we zien waar we echt toe instaat zijn.”
Eenvoudig wordt het niet, want de uitdagingen in Malawi zijn gigantisch. Maar bij Solora kunnen de studenten op nog extra ruggensteun rekenen. “Er is ons meermaals gezegd dat we bij problemen bij de installatie altijd mogen bellen. Dat stelt ons gerust”, vertelt Bram. Van zijn kant is Tim er best gerust op: “Ik heb heel gemotiveerde jonge mensen gezien, die veel zin hebben om een avontuur tot een goed einde brengen. We vinden het belangrijk dat we ze daarbij kunnen steunen.”
Op een hoogdravende verklaring over de rol van Solora zal je Tim niet betrappen: “Een echt sociale missie? Daar hebben we geen tijd voor. We zijn te veel het slachtoffer van de snelle transitie die we moeten maken”, lacht hij. Solora heeft niettemin een wezenlijk verschil gemaakt bij het op poten zetten van dit project. “Zonne-energie is fantastische technologie. Het is toch mooi dat we de mensen in Malawi daar ook kunnen van laten profiteren”, klinkt het besluit.